Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις:
Οι τραυματισμοί στο κεφάλι μπορεί να είναι δύο ειδών:
- Εξωτερικά τραύματα στο κρανίο.
- Εσωτερικά τραύματα που μπορεί να περιλαμβάνουν το κρανίο, τα αγγεία μέσα στο κρανίο ή τον εγκέφαλο.
Ευτυχώς η συντριπτική πλειοψηφία των τραυμάτων της κεφαλής ανήκουν στην πρώτη κατηγορία και είναι συνήθως ακίνδυνα.
Εξωτερικά τραύματα
Το κρανίο είναι πολύ πλούσιο σε αγγεία και έτσι ακόμη και ασήμαντα τραύματα μπορεί να προκαλέσουν σημαντική αιμορραγία. Κάποιες φορές το αίμα συγκεντρώνεται κάτω από το κρανίο, με αποτέλεσμα ορατή διόγκωση κάτω από το δέρμα (καρούμπαλο) που μπορεί να χρειαστεί μέρες μέχρι να υποχωρήσει.
Αντιμετώπιση στο σπίτι:
- Βάζουμε πάγο (τυλιγμένο σε μια πετσέτα ή μέσα σε μια κάλτσα) στην τραυματισμένη περιοχή για 20 λεπτά κάθε 3-4 ώρες.
- Δίνουμε παυσίπονο (Παρακεταμόλη, ιβουπροφένη).
- Περιμένουμε ότι μπορεί να:
- Κάνει 1-2 εμέτους.
- Αναφέρει ήπιο πονοκέφαλο (ειδικά όταν βλέπει τηλεόραση ή ασχολείται με tablet/υπολογιστή).
- Μην έχει όρεξη για φαγητό, καλή διάθεση, ήρεμο ύπνο ή να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί.
- Φροντίζουμε να πίνει αρκετά υγρά, να ξεκουραστεί και να απέχει από έντονες δραστηριότητες για τις επόμενες 3 ημέρες.
- Παρακολουθούμε το παιδί για τις επόμενες 24 ώρες. Αυτό σημαίνει να το ξυπνάμε κάθε 2 ώρες και να ελέγχουμε αν αφυπνίζεται και αν αντιδρά φυσιολογικά. Είναι βέβαια λογικό το παιδί να θέλει αμέσως μετά να ξανακοιμηθεί. Αν όμως δεν ξυπνάει, δεν απαντά ή δείχνει οποιοδήποτε σημάδι εσωτερικού τραύματος θα πρέπει να επισκεφτούμε το πλησιέστερο νοσοκομείο.
Επικοινωνούμε με τον Παιδίατρό μας εάν:
- Πρόκειται για βρέφος (<12 μηνών).
- Ο τραυματισμός προκλήθηκε από πτώση από ύψος (μεγαλύτερο από το ύψος του).
- Ο τραυματισμός προκλήθηκε από αυτοκινητιστικό ατύχημα.
- Έχει χάσει τις αισθήσεις του, έστω και παροδικά.
- Κλαίει απαρηγόρητα.
- Παραπονιέται για πόνο στο κεφάλι ή στον αυχένα.
- Κάνει πολλές φορές εμετό.
- Είναι υπνηλικό, δεν μπορούμε να το ξυπνήσουμε εύκολα.
- Δεν περπατάει ή δεν μιλάει φυσιολογικά.
Εσωτερικά τραύματα
Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι ένα διαφανές υγρό που περιβάλλει και προστατεύει τον εγκέφαλο. Ένα όμως ισχυρό χτύπημα μπορεί να τραυματίσει τον εγκέφαλο ή να προκαλέσει αιμορραγία.
Κάποια εσωτερικά τραύματα μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα.
Μεταβαίνουμε άμεσα στο νοσοκομείο εάν το παιδί:
- Έχει χάσει τις αισθήσεις του.
- Δεν αναπνέει φυσιολογικά.
- Δεν μιλάει φυσιολογικά.
- Δεν περπατάει, δεν κινεί τα άκρα του φυσιολογικά.
- Παραπονείται για πρόβλημα στην όραση ή οι κόρες των ματιών του δεν έχουν ίδιο μέγεθος.
- Τρέχει αίμα ή καθαρό υγρό από τη μύτη, το αυτί ή το στόμα.
- Πονάει ο αυχένας του.
- Κάνει σπασμούς.
Εάν το παιδί έχει χάσει τις αισθήσεις του:
- Δεν προσπαθούμε να το μετακινήσουμε, διότι μπορεί να έχει τραυματιστεί στη σπονδυλική στήλη.
- Καλούμε ασθενοφόρο (τηλ. 166).
- Εάν κάνει εμετό ή σπασμούς, προσπαθούμε να το γυρίσουμε προσεκτικά στο πλάι, κρατώντας πάντα το κεφάλι και τον αυχένα σταθερά και σε ευθεία με το υπόλοιπο σώμα . Αυτό γίνεται προκειμένου να το προστατέψουμε από πνιγμονή, ενώ παράλληλα προστατεύουμε την σπονδυλική στήλη.
Εάν το παιδί έχει τις αισθήσεις του:
Εάν αιμορραγεί, εφαρμόζουμε στο σημείο της αιμορραγίας σταθερή πίεση με ένα καθαρό πανί.
Δεν προσπαθούμε να καθαρίσουμε την πληγή.
Δεν προσπαθούμε να αφαιρέσουμε τυχόν αντικείμενο που βρίσκεται στο σημείο της αιμορραγίας.
ΔΙΑΣΕΙΣΗ
Τι είναι η διάσειση:
Διάσειση είναι η προσωρινή διακοπή της φυσιολογικής λειτουργίας του εγκεφάλου, λόγω τραυματισμού της κεφαλής.
Πώς προλαμβάνουμε τη διάσειση:
Οι αθλητικές δραστηριότητες είναι η πιο συχνή αιτία διάσεισης στα παιδιά. Για να τα προστατέψουμε θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι φοράνε τον κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό και δεν συνεχίζουν το παιχνίδι μετά από τραυματισμό της κεφαλής.
Αντιμετώπιση στο σπίτι:
Σε πολλές περιπτώσεις η διάσειση είναι μια ήπια κατάσταση χωρίς σοβαρά επακόλουθα. Τα παιδιά αυτά αναρρώνουν πλήρως μετά από 1-2 εβδομάδες ακολουθώντας συγκεκριμένες προφυλάξεις και απέχοντας από δραστηριότητες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
Επαναλαμβανόμενα επεισόδια διάσεισης μπορεί να βλάψουν μόνιμα τον εγκέφαλο. Χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο μετά από μια διάσειση τον καθιστούν, ενώ αναρρώνει, πολύ πιο ευάλωτο στο στρες ή σε μια δεύτερη διάσειση . Επιπλέον, ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος κατά την παιδική ηλικία και γι’ αυτό μια δεύτερη διάσειση, είναι πολύ πιο επικίνδυνη από την πρώτη. Συνυπολογίζουμε ότι τα παιδιά μετά από μια διάσειση έχουν περισσότερες πιθανότητες να ξανατραυματιστούν.
Για το λόγο αυτό μετά από ένα επεισόδιο διάσεισης φροντίζουμε το παιδί να ξεκουραστεί και απέχει από δραστηριότητες που το καταπονούν σωματικά και πνευματικά (μαθήματα, video games) και επιδεινώνουν τα συμπτώματα (όπως ο πονοκέφαλος). Αυτό θα πρέπει να γίνει για 2-3 εβδομάδες, ενίοτε ανάλογα με την περίπτωση και περισσότερο. Πάντα επικοινωνούμε με τον παιδίατρο και ακολουθούμε τις οδηγίες του.
Σημεία και συμπτώματα:
Εάν το παιδί χτυπήσει στο κεφάλι, μπορεί να έχει πάθει διάσειση εάν
- Βλέπει αστεράκια και ζαλίζεται.
- Έχει απώλεια μνήμης, π.χ δεν θυμάται τι έγινε, πως χτύπησε.
- Κάνει εμέτους.
- Έχει πονοκέφαλο.
- Δεν βλέπει καθαρά ή έχει ευαισθησία στο φως.
- Δεν έχει καθαρό λόγο ή μιλάει ασυνάρτητα.
- Έχει πρόβλημα συγκέντρωσης.
- Έχει πρόβλημα με την ισορροπία του.
- Είναι ευερέθιστο χωρίς προφανή λόγο.
Σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις θα πρέπει να επικοινωνήσουμε με τον Παιδίατρό μας.