Ψείρες

Τι είναι οι ψείρες:

Οι ψείρες του τριχωτού της κεφαλής είναι παρασιτικά έντομα που ζουν στο τριχωτό της κεφαλής, στα φρύδια και τις βλεφαρίδες των ανθρώπων. Τρέφονται με ανθρώπινο αίμα πολλές φορές μέσα στην ημέρα και γι’ αυτό ζουν κοντά στο κρανίο. Οι ψείρες δεν μεταδίδουν άλλες ασθένειες.

 

Στάδια ζωής ψείρας:

Υπάρχουν 3 στάδια στη ζωή της ψείρας: αβγό, νύμφη και ώριμη ψείρα.

 

Το αβγό (η κόνιδα):

• Εναποτίθεται από την ώριμη ψείρα στο τριχωτό της κεφαλή, κοντά στο κρανίο και πιάνεται γερά από μια τρίχα ( σε απόσταση 3χιλ από το κρανίο) με τη βοήθεια κολλώδους ουσίας που παράγει η ώριμη ψείρα.
• Η κόνιδα έχει λευκό ή κίτρινο χρώμα και συχνά φαίνεται σαν πιτυρίδα ή λακ.
• Οι κόνιδες εκκολάπτονται μέσα σε περίπου μια εβδομάδα με την προϋπόθεση ότι βρίσκονται κοντά στο κρανίο. Η τρίχες μεγαλώνουν περίπου 0.3-0.4χιλ την ημέρα. Συνεπώς οι κόνιδες που βλέπουμε σε απόσταση μεγαλύτερη από 0.6εκ από το κρανίο ή έχουν ήδη εκκολαφθεί ή είναι άδειες ή νεκρές.

Η νύμφη:

• Είναι η  ανώριμη ψείρα που βγαίνει από το αβγό.
• Μοιάζουν με τις ώριμες αλλά είναι μικρότερες.
• Η νύμφη θα εξελιχθεί σε ώριμη ψείρα σε 9-12 ημέρες μετά την εκκόλαψη.
• Εάν απομακρυνθεί από το κρανίο μπορεί να επιβιώσει μόνο μερικές ώρες.

 

Η ώριμη ψείρα:

• Έχει μήκος 1-3χιλ.
• Χρώμα γκρι.
• Διάρκεια ζωής 1-3 μήνες στο κεφάλι, αλλά όχι περισσότερο από 1-2 ημέρες εάν πέσει από εκεί.
• Τρέφεται κάθε 3-6 ώρες, αφήνοντας κατά την απομύζηση σάλιο στο κεφάλι του ξενιστή, το οποίο περιέχει αγγειοδιασταλτικές και αντιπηκτικές ουσίες, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν αντίδραση υπερευαισθησίας, δηλαδή κνησμό (ξύσιμο).
• Γεννά περίπου 300 ωάρια.

 

Ποιος κινδυνεύει να κολλήσει ψείρες:

Οι ψείρες μπορούν θεωρητικά να μολύνουν  οποιονδήποτε. Ωστόσο, είναι πολύ συχνότερο φαινόμενο στα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας.

Οι ψείρες κινούνται έρποντας. Δεν πετάνε, δεν πηδάνε. Προσφύονται στα μαλλιά του ανθρώπου με τα πόδια τους, τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα σε μέγεθος και σχήμα, ώστε να κρατιούνται από την ανθρώπινη τρίχα. Αυτό είναι πιθανόν και ο λόγος που τα άτομα της μαύρης φυλής προσβάλλονται πολύ σπανιότερα.

Συνεπώς, μεταδίδονται δια της άμεσης επαφής με τις τρίχες ατόμου μολυσμένου με ψείρες. Οποιοσδήποτε έρθει σε επαφή -κεφάλι με κεφάλι -με άτομο με ψείρες διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Η μετάδοση με ρούχα( καπέλα, κασκόλ, παλτό) ή άλλα προσωπικά αντικείμενα (χτένα, βούρτσα, πετσέτες) που έχουν χρησιμοποιηθεί από άτομο μολυσμένο με ψείρες είναι πολύ λιγότερο συχνή. Παρομοίως, σε κράνη ή ακουστικά (μέταλλο, δέρμα, πλαστικό) η ψείρα θα έχει μεγάλη δυσκολία να συγκρατηθεί και να επιβιώσει. Το ίδιο ισχύει και για τις περούκες.

Τα κατοικίδια δεν αποτελούν μέσον μετάδοσης.

Οι ψείρες μπορούν να επιβιώσουν μέσα στο νερό για αρκετές ώρες και φαίνεται να καταφέρνουν να παραμείνουν προσκολλημένες στην τρίχα. Το χλώριο στις πισίνες δεν τις σκοτώνει. Ωστόσο δεν  μεταδίδονται μέσα στο νερό.

Είναι αυτονόητο ότι προσωπική υγιεινή ή η καθαριότητα στο σπίτι ή το σχολείο δεν σχετίζεται σε καμία περίπτωση με την πιθανότητα φθειρίασης.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της φθειρίασης:

• Κνησμός.
• Αίσθημα ότι κάτι περπατάει στο κεφάλι μας.
• Ευερεθιστότητα και ανήσυχος ύπνος. Οι ψείρες είναι πολύ δραστήριες το βράδυ!
• Δερματικές βλάβες από τον κνησμό. Οι βλάβες αυτές μπορεί να επιμολυνθούν από βακτήρια.
• Διόγκωση οπισθοωτιαίων και υπινιακών λεμφαδένων.

 

Πως καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μας έχει ψείρες:

Θα πρέπει να τις απομονώσουμε από το κεφάλι ή να βρούμε κόνιδα σε απόσταση <1εκ.

Επειδή οι ψείρες είναι μικρές, γρήγορες και αποφεύγουν το φως μπορεί να είναι δύσκολο να τις εντοπίσουμε. Ένας μεγεθυντικός φακός και μια λεπτή χτένα μπορεί να βοηθήσουν πολύ. Οι κόνιδες που εντοπίζονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 0.6χιλ από το κρανίο δεν ζουν πλέον, και έτσι εάν είναι το μόνο εύρημα η μόλυνση είναι παλαιά και δεν χρειάζεται πλέον θεραπεία- αρκεί να αφαιρέσουμε με λεπτή χτένα τις παλαιές κόνιδες.

 

 

Ποια είναι η θεραπεία:

Υπάρχουν πολλά αντιφθειρικά στο εμπόριο. Πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στις οδηγίες χρήσης. Γενικότερα:

• Η θεραπεία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μετά από 7-10 ημέρες.
• Δεν χρησιμοποιούμε το ίδιο αντιφθειρικό για περισσότερες από 2-3 φορές. Εάν δεν ήταν αποτελεσματικό το πιθανότερο είναι ότι οι ψείρες είναι ανθεκτικές σε αυτό και θα χρειαστεί να δοκιμάσουμε άλλο.
• Ξεβγάζουμε τα αντιφθειρικά στον νιπτήρα και όχι στο ντους. Έτσι θα περιορίσουμε την έκθεση του δέρματος στο φάρμακο. Για τον ίδιο λόγο χρησιμοποιούμε χλιαρό και όχι ζεστό νερό που αυξάνει την απορρόφηση του φαρμάκου από το δέρμα.
• Ότι έρχεται σε επαφή με τα μαλλιά (βούρτσες-χτένες) θα πρέπει να πλυθεί με ζεστό νερό. Θερμοκρασία νερού >60οC καταστρέφει τις ψείρες και τις κόνιδες.
• Τα λούτρινα παιχνίδια που δεν μπορούν να πλυθούν, τα απομονώνουμε σε πλαστική σακούλα για 14 ημέρες.
• Χρησιμοποιούμε φθείρο-απωθητικά. Υπάρχουν στο εμπόριο, αλλά μπορούμε να παρασκευάσουμε και μόνοι μας.

 

Πώς κατασκευάζουμε απωθητικό φθείρας στο σπίτι:

Υλικά:

• 1 κουταλάκι ελαιόλαδο
• 1 κουταλάκι έλαιο ευκαλύπτου
• 1 κουταλάκι tea tree oil

Εκτέλεση:

Μαζί με λίγο σαμπουάν, λούζουμε και αφήνουμε τον αφρό στο κεφάλι για 30 λεπτά, μετά ξεβγάζουμε. Με τη χρήση αιθέριων ελαίων η ψείρα δυσκολεύεται να προσκολληθεί στο κεφάλι. Η ψείρα αγαπά τα καθαρά κεφάλια!